του Στέφανου Κοτζαμάνη
Οι τράπεζες σήκωσαν τα μανίκια και άρχισαν να ασχολούνται ενεργά με τα
δάνεια των μεγάλων oμίλων - Το παράδειγμα πέντε κλάδων με δυσεπίλυτα
προβλήματα, για τους οποίους ζητείται μέσα στους επόμενους μήνες
…σολομώντεια λύση.
Γρήγορες λύσεις σε μια σειρά δυσεπίλυτα προβλήματα
καλούνται να δώσουν οι διοικήσεις των επανακεφαλαιοποιημένων πια
ελληνικών τραπεζών, καθώς μέσα στους επόμενους λίγους μήνες θα πρέπει να
έχουν καταλήξει στο τι θα κάνουν σχετικά με τα μεγάλα δανειακά
ανοίγματα πολλών και γνωστότατων ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων.Τρεις κυρίως είναι οι λόγοι για τους οποίους οι τράπεζες επιθυμούν να βιάζονται να δώσουν λύσεις στο συγκεκριμένο μέτωπο:
α) Πολιτική του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας -βασικού μετόχου όλων των συστημικών τραπεζών- φαίνεται πως είναι η αμεσότερη αντιμετώπιση των μεγάλων επιχειρηματικών δανείων. Από τη μια πλευρά να σωθούν όσες εταιρείες σώζονται και από την άλλη να πιεστούν όσες δεν εμφανίζουν αξιόπιστα business plans και παράλληλα οι μέτοχοί τους δεν είναι διατεθειμένοι να βάλουν το χέρι στην τσέπη.
β) Ο σημερινός συνδυασμός των μεγάλων δανειακών εκθέσεων και των πολύ υψηλών επιτοκίων καθιστά αδύνατη τη βιωσιμότητα πάρα πολλών ελληνικών επιχειρήσεων σε μεσοπρόθεσμη βάση, ενώ βραχυπρόθεσμα αποτρέπει κάθε πιθανότητα εκδήλωσης επενδυτικού ενδιαφέροντος. Επομένως, όσο περισσότερο καθυστερεί η εύρεση λύσης τόσο περισσότερο δυσκολεύουν τα πράγματα για όλους.
γ) Μετά τις πολλές συγχωνεύσεις που έλαβαν χώρα τους τελευταίους μήνες στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα, οι τράπεζες (Πειραιώς, Alpha και Eurobank) βρέθηκαν με πολύ μεγάλη δανειακή έκθεση σε συγκεκριμένους κλάδους και σε συγκεκριμένους επιχειρηματικούς ομίλους, χωρίς μέχρι σήμερα να είναι επαρκώς ενημερωμένες και προετοιμασμένες για κάτι τέτοιο.
Κάτω λοιπόν από αυτές τις συνθήκες, τα επιτελεία τους έχουν εντείνει την κινητικότητά τους ζητώντας περισσότερα στοιχεία από τις επιχειρήσεις και όλα δείχνουν ότι σημαντικές αποφάσεις θα ληφθούν μέσα στους επόμενους έξι - οκτώ μήνες.
Ακτοπλοΐα: Ο κλάδος κατά τη διάρκεια της κρίσης έχει απολέσει συνολικό κύκλο εργασιών γύρω στα 300 εκατ. ευρώ (-30% η επιβατική κίνηση), ενώ παράλληλα έχει δει το κόστος των καυσίμων να διπλασιάζεται και το ύψος των επιτοκίων να παίρνει την ανιούσα. Το σύνολο των εταιρειών στον χώρο θα συνεχίσει να είναι ζημιογόνο και φέτος, παρά τον αυξημένο εξωτερικό τουρισμό, παρά το μπαράζ προσφερόμενων προσφορών-εκπτώσεων που κάνουν οι εταιρείες και παρά την εφαρμογή των διατάξεων του νέου νόμου.
Την περίοδο 2008-2012, οι πέντε μεγαλύτερες επιχειρήσεις (Blue Star Ferries, Μινωικές Γραμμές, Hellenic Seaways, ΑΝΕΚ, ΝΕΛ) υποχρεώθηκαν σε ζημίες 757 εκατ. ευρώ, ενώ αρνητικό αναμένεται και το φετινό αποτέλεσμα.
Στελέχη των επιχειρήσεων του κλάδου προειδοποιούν πως ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες θα υπάρχουν υποχρεωτικά προκειμένου να συνδέονται τα νησιά της χώρας και πως το ζήτημα είναι ότι αν πέσουν οι επιχειρήσεις του κλάδου τότε το κόστος τους θα μεταβιβαστεί από τους μετόχους των εταιρειών στον Έλληνα φορολογούμενο.
Με αυτόν τον τρόπο, οι άνθρωποι του κλάδου πετούν έμμεσα το μπαλάκι των ευθυνών και των επόμενων κινήσεων στο ελληνικό δημόσιο και στις τράπεζες. Την ίδια ώρα, κυβερνητικά στελέχη καλούν τον τραπεζικό τομέα να εξαντλήσει τις υπάρχουσες δυνατότητες ώστε να μη βουλιάξει ο κλάδος - ή έστω ένα σημαντικό κομμάτι του.
Κλάδος ιδιωτικής υγείας: Οι πολυετείς καθυστερήσεις στην εξόφληση των οφειλών του δημοσίου οδήγησαν σε υπερέκθεση πολλών κλινικών και πολλών διαγνωστικών κέντρων στον τραπεζικό δανεισμό. Επιπρόσθετα, μια σειρά «κουρέματα» στα τιμολόγια προς τον ιδιωτικό τομέα που αποφάσισε μονομερώς η κυβέρνηση, σε συνδυασμό με το claw back που περιλαμβάνει το προσφάτως ψηφισθέν πολυνομοσχέδιο, έχει φέρει σε πλήρη απόγνωση πολλές εταιρείες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πολλές επιχειρήσεις προσπαθούν είτε να πουλήσουν θυγατρικές τους, είτε να προσελκύσουν στρατηγικό επενδυτή, όμως μία μόνο το έχει ανακοινώσει (Euromedica).
H πραγματικότητα είναι πως οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις πολλών εταιρειών του χώρου προς τις τράπεζες είναι σημαντικές, το κυριότερο πρόβλημα όμως έγκειται στο ότι το «κούρεμα» του κράτους στα υπόλοιπα που οφείλει, αλλά και στα τρέχοντα τιμολόγια αυξάνει κατακόρυφα τον κίνδυνο σημαντικών επισφαλειών.
Μέσα σε όλα αυτά, πάγωσε και το ενδιαφέρον που υπήρχε για την απόκτηση της διαχείρισης του Ερρίκος Ντυνάν, μιας μονάδας που έχει ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς εργαζόμενους, προμηθευτές και φυσικά προς τις τράπεζες.
Ιχθυοκαλλιέργειες: Οι τρεις μεγάλοι όμιλοι του κλάδου (πρόκειται να γίνουν δύο, καθώς ο Δίας και η Σελόντα αποφάσισαν να συγχωνευθούν) οφείλουν στις τράπεζες γύρω στα 450-500 εκατ. ευρώ, ποσό που -σε συνδυασμό με τα υψηλά τρέχοντα επιτόκια- θεωρείται αδύνατον να εξυπηρετηθεί σε μακροπρόθεσμη βάση από τη λειτουργική κερδοφορία τους.
Οι προσπάθειες των εταιρειών (μειώσεις κόστους, πωλήσεις θυγατρικών - περιουσιακών στοιχείων, συγχωνεύσεις για εκμετάλλευση συνεργειών) απαιτούν χρόνο και χρηματικές «διευκολύνσεις» από τις τράπεζες, αν όχι και κεφαλαιακές ενισχύσεις από παλαιούς ή νέους επενδυτές.
Το θετικό για τον κλάδο είναι ο εξαγωγικός του χαρακτήρας, αλλά και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των ελληνικών εταιρειών. Το ενδιαφέρον των τραπεζών το τελευταίο χρονικό διάστημα φαίνεται πως έχει ενταθεί και σε κάθε περίπτωση οι επόμενοι μήνες αναμένονται με ενδιαφέρον.
Κλάδος ξυλείας: Τα προβλήματα στον κλάδο είχαν ξεκινήσει πριν από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, με ευθύνη τόσο των Ελλήνων επιχειρηματιών που δημιούργησαν μονάδες με παραγωγική δυναμικότητα πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που μπορούσε να απορροφήσει η εγχώρια ζήτηση, όσο και των τραπεζών, οι οποίες χρηματοδότησαν τέτοιου είδους επενδύσεις.
H Βαλκάν έχει διακόψει εδώ και κάτι χρόνια τη σχετική της δραστηριότητα, η Shelman προσπαθεί να μπει απεγνωσμένα στις διατάξεις του άρθρου 99 και η ομόσταυλη Alfa Woods αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα.
Η Ακρίτας μπορεί να βρίσκεται σε σχετικά καλύτερη θέση, ωστόσο το 2012 το EBITDA ήταν αρνητικό και ο ορκωτός έκανε λόγο για ενδεχόμενο ύπαρξης μεγάλης αβεβαιότητας για την ικανότητά της να συνεχίσει τη δραστηριότητά της. Πάντως, η εισηγμένη έχει εκπονήσει πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, που μεταξύ άλλων αποσκοπεί και στη μερική αναδιάρθρωση του σχεδίου αποπληρωμής των μακροπρόθεσμων δανείων της.
Μέχρι σήμερα, σε ορισμένες περιπτώσεις οι τράπεζες σταμάτησαν τη χρηματοδότηση προς τις εταιρείες (Ιμάκο, Εκδόσεις Λυμπέρη, Τεχνικές Εκδόσεις) και σε κάποιες άλλες αναχρηματοδότησαν δάνεια από τη στιγμή που οι εταιρείες προχώρησαν σε αυξήσεις κεφαλαίου.
Με δεδομένη όμως τη συνεχιζόμενη ζοφερή εικόνα των λογιστικών καταστάσεων (μεγάλες ζημίες προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, μειούμενες πωλήσεις και υψηλότατες κατά κανόνα υποχρεώσεις) θεωρείται βέβαιο πως αρκετές επιχειρήσεις του χώρου θα κληθούν να κάνουν νέες συζητήσεις με τράπεζες και προμηθευτές για να δουν με ποιον τρόπο θα συνεχίσουν να πορεύονται.
α) Πολιτική του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας -βασικού μετόχου όλων των συστημικών τραπεζών- φαίνεται πως είναι η αμεσότερη αντιμετώπιση των μεγάλων επιχειρηματικών δανείων. Από τη μια πλευρά να σωθούν όσες εταιρείες σώζονται και από την άλλη να πιεστούν όσες δεν εμφανίζουν αξιόπιστα business plans και παράλληλα οι μέτοχοί τους δεν είναι διατεθειμένοι να βάλουν το χέρι στην τσέπη.
β) Ο σημερινός συνδυασμός των μεγάλων δανειακών εκθέσεων και των πολύ υψηλών επιτοκίων καθιστά αδύνατη τη βιωσιμότητα πάρα πολλών ελληνικών επιχειρήσεων σε μεσοπρόθεσμη βάση, ενώ βραχυπρόθεσμα αποτρέπει κάθε πιθανότητα εκδήλωσης επενδυτικού ενδιαφέροντος. Επομένως, όσο περισσότερο καθυστερεί η εύρεση λύσης τόσο περισσότερο δυσκολεύουν τα πράγματα για όλους.
γ) Μετά τις πολλές συγχωνεύσεις που έλαβαν χώρα τους τελευταίους μήνες στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα, οι τράπεζες (Πειραιώς, Alpha και Eurobank) βρέθηκαν με πολύ μεγάλη δανειακή έκθεση σε συγκεκριμένους κλάδους και σε συγκεκριμένους επιχειρηματικούς ομίλους, χωρίς μέχρι σήμερα να είναι επαρκώς ενημερωμένες και προετοιμασμένες για κάτι τέτοιο.
Κάτω λοιπόν από αυτές τις συνθήκες, τα επιτελεία τους έχουν εντείνει την κινητικότητά τους ζητώντας περισσότερα στοιχεία από τις επιχειρήσεις και όλα δείχνουν ότι σημαντικές αποφάσεις θα ληφθούν μέσα στους επόμενους έξι - οκτώ μήνες.
Πέντε καυτοί κλάδοι
Μερικοί από τους πλέον καυτούς κλάδους που απασχολούν τον τραπεζικό τομέα είναι οι εξής:Ακτοπλοΐα: Ο κλάδος κατά τη διάρκεια της κρίσης έχει απολέσει συνολικό κύκλο εργασιών γύρω στα 300 εκατ. ευρώ (-30% η επιβατική κίνηση), ενώ παράλληλα έχει δει το κόστος των καυσίμων να διπλασιάζεται και το ύψος των επιτοκίων να παίρνει την ανιούσα. Το σύνολο των εταιρειών στον χώρο θα συνεχίσει να είναι ζημιογόνο και φέτος, παρά τον αυξημένο εξωτερικό τουρισμό, παρά το μπαράζ προσφερόμενων προσφορών-εκπτώσεων που κάνουν οι εταιρείες και παρά την εφαρμογή των διατάξεων του νέου νόμου.
Την περίοδο 2008-2012, οι πέντε μεγαλύτερες επιχειρήσεις (Blue Star Ferries, Μινωικές Γραμμές, Hellenic Seaways, ΑΝΕΚ, ΝΕΛ) υποχρεώθηκαν σε ζημίες 757 εκατ. ευρώ, ενώ αρνητικό αναμένεται και το φετινό αποτέλεσμα.
Στελέχη των επιχειρήσεων του κλάδου προειδοποιούν πως ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες θα υπάρχουν υποχρεωτικά προκειμένου να συνδέονται τα νησιά της χώρας και πως το ζήτημα είναι ότι αν πέσουν οι επιχειρήσεις του κλάδου τότε το κόστος τους θα μεταβιβαστεί από τους μετόχους των εταιρειών στον Έλληνα φορολογούμενο.
Με αυτόν τον τρόπο, οι άνθρωποι του κλάδου πετούν έμμεσα το μπαλάκι των ευθυνών και των επόμενων κινήσεων στο ελληνικό δημόσιο και στις τράπεζες. Την ίδια ώρα, κυβερνητικά στελέχη καλούν τον τραπεζικό τομέα να εξαντλήσει τις υπάρχουσες δυνατότητες ώστε να μη βουλιάξει ο κλάδος - ή έστω ένα σημαντικό κομμάτι του.
Κλάδος ιδιωτικής υγείας: Οι πολυετείς καθυστερήσεις στην εξόφληση των οφειλών του δημοσίου οδήγησαν σε υπερέκθεση πολλών κλινικών και πολλών διαγνωστικών κέντρων στον τραπεζικό δανεισμό. Επιπρόσθετα, μια σειρά «κουρέματα» στα τιμολόγια προς τον ιδιωτικό τομέα που αποφάσισε μονομερώς η κυβέρνηση, σε συνδυασμό με το claw back που περιλαμβάνει το προσφάτως ψηφισθέν πολυνομοσχέδιο, έχει φέρει σε πλήρη απόγνωση πολλές εταιρείες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πολλές επιχειρήσεις προσπαθούν είτε να πουλήσουν θυγατρικές τους, είτε να προσελκύσουν στρατηγικό επενδυτή, όμως μία μόνο το έχει ανακοινώσει (Euromedica).
H πραγματικότητα είναι πως οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις πολλών εταιρειών του χώρου προς τις τράπεζες είναι σημαντικές, το κυριότερο πρόβλημα όμως έγκειται στο ότι το «κούρεμα» του κράτους στα υπόλοιπα που οφείλει, αλλά και στα τρέχοντα τιμολόγια αυξάνει κατακόρυφα τον κίνδυνο σημαντικών επισφαλειών.
Μέσα σε όλα αυτά, πάγωσε και το ενδιαφέρον που υπήρχε για την απόκτηση της διαχείρισης του Ερρίκος Ντυνάν, μιας μονάδας που έχει ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς εργαζόμενους, προμηθευτές και φυσικά προς τις τράπεζες.
Ιχθυοκαλλιέργειες: Οι τρεις μεγάλοι όμιλοι του κλάδου (πρόκειται να γίνουν δύο, καθώς ο Δίας και η Σελόντα αποφάσισαν να συγχωνευθούν) οφείλουν στις τράπεζες γύρω στα 450-500 εκατ. ευρώ, ποσό που -σε συνδυασμό με τα υψηλά τρέχοντα επιτόκια- θεωρείται αδύνατον να εξυπηρετηθεί σε μακροπρόθεσμη βάση από τη λειτουργική κερδοφορία τους.
Οι προσπάθειες των εταιρειών (μειώσεις κόστους, πωλήσεις θυγατρικών - περιουσιακών στοιχείων, συγχωνεύσεις για εκμετάλλευση συνεργειών) απαιτούν χρόνο και χρηματικές «διευκολύνσεις» από τις τράπεζες, αν όχι και κεφαλαιακές ενισχύσεις από παλαιούς ή νέους επενδυτές.
Το θετικό για τον κλάδο είναι ο εξαγωγικός του χαρακτήρας, αλλά και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των ελληνικών εταιρειών. Το ενδιαφέρον των τραπεζών το τελευταίο χρονικό διάστημα φαίνεται πως έχει ενταθεί και σε κάθε περίπτωση οι επόμενοι μήνες αναμένονται με ενδιαφέρον.
Κλάδος ξυλείας: Τα προβλήματα στον κλάδο είχαν ξεκινήσει πριν από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, με ευθύνη τόσο των Ελλήνων επιχειρηματιών που δημιούργησαν μονάδες με παραγωγική δυναμικότητα πολύ μεγαλύτερη από αυτήν που μπορούσε να απορροφήσει η εγχώρια ζήτηση, όσο και των τραπεζών, οι οποίες χρηματοδότησαν τέτοιου είδους επενδύσεις.
H Βαλκάν έχει διακόψει εδώ και κάτι χρόνια τη σχετική της δραστηριότητα, η Shelman προσπαθεί να μπει απεγνωσμένα στις διατάξεις του άρθρου 99 και η ομόσταυλη Alfa Woods αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα.
Η Ακρίτας μπορεί να βρίσκεται σε σχετικά καλύτερη θέση, ωστόσο το 2012 το EBITDA ήταν αρνητικό και ο ορκωτός έκανε λόγο για ενδεχόμενο ύπαρξης μεγάλης αβεβαιότητας για την ικανότητά της να συνεχίσει τη δραστηριότητά της. Πάντως, η εισηγμένη έχει εκπονήσει πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, που μεταξύ άλλων αποσκοπεί και στη μερική αναδιάρθρωση του σχεδίου αποπληρωμής των μακροπρόθεσμων δανείων της.
Media
Με ενδιαφέρον αναμένονται τους επόμενους έξι - οκτώ μήνες και οι εξελίξεις στον χώρο των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Η κατακόρυφη υποχώρηση της διαφημιστικής δαπάνης από το 2009, η σημαντική πτώση των πωλήσεων στα περίπτερα και η όξυνση του ανταγωνισμού έχουν προκαλέσει σοβαρά προβλήματα σε πολλές επιχειρήσεις του κλάδου.Μέχρι σήμερα, σε ορισμένες περιπτώσεις οι τράπεζες σταμάτησαν τη χρηματοδότηση προς τις εταιρείες (Ιμάκο, Εκδόσεις Λυμπέρη, Τεχνικές Εκδόσεις) και σε κάποιες άλλες αναχρηματοδότησαν δάνεια από τη στιγμή που οι εταιρείες προχώρησαν σε αυξήσεις κεφαλαίου.
Με δεδομένη όμως τη συνεχιζόμενη ζοφερή εικόνα των λογιστικών καταστάσεων (μεγάλες ζημίες προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων, μειούμενες πωλήσεις και υψηλότατες κατά κανόνα υποχρεώσεις) θεωρείται βέβαιο πως αρκετές επιχειρήσεις του χώρου θα κληθούν να κάνουν νέες συζητήσεις με τράπεζες και προμηθευτές για να δουν με ποιον τρόπο θα συνεχίσουν να πορεύονται.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ο σχολιασμός επιτρέπεται μόνο σε εγγεγραμμένους χρήστες